TARTILARI DÜZGÜN TARTMAK

Ölçmediğiniz bir şeyi değerlendiremezsiniz. Değerlendirme yapabilmek için ölçmek şart.  Ölçüm yapacağınız nesneye göre de uygun ölçüm aracı kullanmak zorundasınız.

Eğitim ve öğretim hayatımızda hep ölçüm sonuçları (sınavlar teog ve LYS) tartışılıyor ve her kesim bundan şikayetçi. Şikayetçi çok olunca da sürekli değiştirmek zorunda kalınıyor.

Sürekli değişi tüm paydaşları rahatsız ediyor. Güveni sarsıyor. Emekler ve zaman boşa harcanıp gidiyor. Geleceğimizin teminatçısı olan çocuklarımız sağa sola savruluyor. Enerjileri tükeniyor.

Kağıt üzerinde müfredat mükemmel, kazanımlar mükemmel, hedef ve davranışlar mükemmel, okulun fiziki şartlarına çok daha güzel ama çıkan ölçüm sonuçlarında bir terslik var.

Bir ev almak için emlâkçıya gidiyorsunuz. Proje ve plan üzerinde alacağınız evi inceliyorsunuz ve her şey mükemmel gözüküyor. Evin bulunduğu semte varıp eve yakından bakıyorsunuz. İlk izleniminiz odaların küçük olduğu. Satıcıya durumu söylüyorsunuz ama  kabul etmiyor.

Durumu çözmek, dediğinizi ispat için başlıyorsunuz metre ile ölçmeye; 20 metrekarelik oda ölçüm sonucunda 19 metre kare geliyor. Diğer odaya bakıyorsunuz 26 metrekarelik oda 24 metrekare çıkıyor. Sonuca satıcı olduğunca itiraz ediyor. Dayanamayıp metreyi eline alıp ölçüyor. Maalesef çıkan sonuçla ev planları birbirini tutmuyor. Başka metre ile de ölçüyorsunuz sonuç değişmiyor. Alandaki ölçü, kağıt üzerindeki ölçüye uymuyor. Bir uyumsuzluk var.

Şimdi siz evi almak için ölçüm yapana niye kağıt üzerindeki ölçüleri tutturamadın diye kızar mısınız? Çıkan sonuca mı kızarasınız  yoksa planı çizene mi? Burada hatalı olan kim? Ölçüm sonuçları var olanı göstermiştir. Ölçümü yapan kişi kendi heva ve hevesinden hiçbir şeyde  ölçüm sonucuna eklememiştir.

Aslında bu ölçümü yaparak var olan bir hatayı gözler önün serene teşekkür etmek gerekirken, bizler bu ölçüm yapanın elindeki metreyi değiştirmeye çalışıyoruz. İşte bu yüzden de sınavlar  bu sistemin “GÜNAH KEÇİSİ” oluyor.

  Kur’an ı Kerim de:”Ölçtüğünüz zaman tam ölçün ve doğru terazi ile tartın. Bu hem daha hayırlıdır ve sonuç itibariyle de daha güzeldir.”(İsra suresi 35.ayet)  demek ki işin özü tam ve doğru meteryal ile doğru ölçüm yapmak. Çıkan sonucu çok iyi analiz ederek gerekli düzeltmeler için gayret ve çaba sarf etmek. Bu iş için doğru ölçüm aracı kullanmak zorunluluğu “ Ve doğru terazi ile tartın."(Şuara suresi 186.ayet)

Dersin hedef ve davranışlarını ölçmek için bu ölçümü alanda yapacak öğretmenlerimiz yeterli mi? Öğretmenlerimiz  doğru soru hazırlama, ölçme ve değerlendirme yöntem ve tekniklerini biliyor mu? Hangi soru hangi hedef ve davranışı ölçtüğünden haberi var mı? Eğer varsa ve ölçüm sonucunda  bir hata olduğunu bulmuş ise bunu üst makamlara raporlama yaptı mı? Dersin amaç ve hedeflerine doğru ulaşıldığını ölçek soruları hazırlama gayret ve çabası içerisine girdi mi? Eğer internetten soruları indirip sınav yaptıysa  zaten terazisi yanlış, ölçümleri de yanlış  çıkacaktır. Okullarımızda hiçbir zaman gerçek ölçme değerlendirme yapılmadığından çalışanla çalışmayan aynı kefede değerlendirilecek, çalışmayan öğrencilerde teşekkür ve taktir alacak, veli kandırılacak, istatistik veriler tavan yapacak. Ama bu öğrenciler TEOG ve LYS ‘de duvara toslayacaklar. Velide anlayacak toplumda ama iş işten geçmiş olacak.

Kur’ anı Kerim de :”Tartıyı adaletle yapın, terazide eksiklik yapmayın.(Rahman  sur. 9 .ayet) ayetini bizim eğitim camiası hep kg olarak mı algılıyor. İşini hak ve adalet ölçüsünde yapmayan bir eğitimci herkese mavi boncuk dağıttığı müddetçe ülke nüfusunun %2.5 olan üstün yetenekli çocukları nasıl heba ettiğinin farkında mı? Çalışanla çalışmayanı ayırt edemeyen sorularla hepsini aynı kefede değerlendiren  bir eğitimci, çalışkan çocukların şevkini nasıl yok ettiğini hiç hesap etti mi?

İşin özü. müfredatın hedef ve davranışlarını doğru ölçme ile ölçüm yapacak eğitimcinin eksikliğidir.  Dersinin hedef ve davranışlarını doğru  ölçemeyen, çıkan sonuçları analizini ederek  değerlendirme gereği duymayan bir eğitim camiasının üstün başarası(!), bunun sonucunda ulusal sınavlarda alınan kötü sonuçlar.

Suçlanan sınav sistemimiz ve   sistemin de   günah keçisi sınavlar oluyor.

Adem DURAN

Eğitim Uzmanı